Anarana tsy zoviana amin’ny ankamaroan’ny olona Jodasy, ary efa lasa fomba fiteny ilazana karazana olona mpamadika aza moa. Jodasy dia tsy iza fa iray tamin’ireo mpianatr’i Jesoa 12 lahy. Andeha hijery fohy izay lazain’ny Soratra Masina isika ny aminy ka handinika manokana ny mombamomba azy sy ny toetrany. Tsara hotadidiana anefa hoe ny fanotaniana tokony apetratsika tsirairay ankehitriny dia araka izay napetrak’ireo mpianatr’i Jesoa Azy hoe: “Moa izaho va izany, Tompoko?” (Mat. 26:22).
Ny anarana hoe Jodasy
Misy lehilahy vitsivitsy nitondra ny anarana hoe Jodasy voalazan’ny Testamenta Vaovao. Ny mpianatr’i Jesoa aza dia nisy roalahy nantsoina hoe Jodasy koa (Lio. 6:16).
Fa ny resahantsika eto dia i Jodasy Iskariota izay iray amin’ireo mpianatr’i Jesoa, ilay nambaran’ny Soratra Masina miverimberina hoe namadika Azy. Ny anarana ‘Jodasy’ dia midika hoe fiderana na ilay noderaina.
Amin’ireo lisitry ny mpianatra 12 ao amin’ny Filazantsara Synoptika (Matio, Marka, Lioka) dia any amin’ny farany foana izy. Ireo mpanoratra ny Filazantsara 4 koa dia nanamafy foana fa Jodasy ilay namadika an’i Jesoa. Miavaka sy nohavahana tanteraka noho ny ratsy nataony izy.
Jodasy teo anivon'i Jesoa sy ny mpianatra
Maro ny mpino Kristiana no diso fihevitra ny amin’i Jodasy satria tsy mianatra sy mandinika ny Soratra Masina. Matetika dia zavatra ratsy be foana no tonga ao an-tsaina rehefa tononina ny anarana hoe Jodasy izay mpianatr’i Jesoa. Rehefa mijery sy mandinika ny fiainan’i Jodasy anefa isika dia izy ilay tsy dia ahitan-teny loatra. Azo lazaina hoe olona tsotra tsy nanao fanehoana (“réactions”) tamin’ny zava-nitranga teo amin’i Jesoa sy ny asany mihitsy. Izy koa dia olona azo lazaina ho mora natokisan’olona (“inspirer confiance”), hany ka lasa mpitahiry volan’ireo mpianatra niaraka tamin’i Jesoa.
Ny zava-dehibe ihany koa dia i Jesoa mihitsy no nifidy an’i Jodasy ho iray amin’ireo mpianatra 12 niaraka taminy sy nirahiny hitory ny fanjakan’Andriamanitra (Jao. 6:70). Tsy midika velively izany fa nandeha ho azy tamin’izao ny fanarahan’i Jodasy an’i Jesoa. Na ny fiheverany sy fanekeny an’i Jesoa ho Kristy aza dia niankina tamin’izay.
Jodasy koa dia neverina ho nanana ny toerany manokana tamin’izy 12 lahy raha jerena ny ambaran’ny Soratra Masina satria teo akaikin’i Jesoa izy no nipetraka tao amin’ilay efitrano ambony nihinanan’izy ireo ny Paska — izay voalazan’ireo Filazantsara efatra (Mat. 26:17-30, Mar. 14:12-26, Lio. 22:7-39 ary Jao. 13:1-17:26). Rehefa nandeha hiomana hamadika an’i Jesoa aza izy dia nisy tamin’ireo mpianatra no nihevitra fa nirahin’i Jesoa izy (Jao. 13:29). Ary tamin’ny alina namadihany an’i Jesoa dia nanoroka Azy izy.
Tsy mba hita soritra teo amin’ny fiainan’i Jodasy anefa ny firehetam-po (“passion”) ny amin’i Jesoa sy ny Fanjakan’Andriamanitra. Toa tsy niraharaha (“indifférent”) tamin’ny zava-nitranga rehetra teo amin’i Jesoa sy ny mpianany izy no izany. Mampisaintsaina antsika izany hoe ny olona mangatsiaka ny amin’i Jesoa Kristy sy ny Fanjakan’Andriamanitra dia “tsy lavitra” ny fanjakan’Andriamanitra nefa tsy voavonjy. Mety ho manana andraikitra goavana eo anivon’ny fiangonana aza ilay olona, mety manana “influence” ihany koa, mety anisan’ireo henoin’ny olona sy arahany mihitsy koa aza satria mahay miteny sy mambabo fo tokoa.
Jodasy koa dia mba nosasan’i Jesoa tongotra tahaka an’ireo mpianany 11 mialohan’ny nihinanan’izy ireo ny Paska. Tena tia azy tahaka ny hafa i Jesoa. Fa manahoana kosa Jodasy raha ampitahaina amin’ireo mpianatr’i Jesoa hafa? Tsy milaza firy ny aminy ny Soratra Masina, tahaka ny fahanginany koa. Kanefa be dia be ny azo saintsainina ny aminy satria tahaka ny olombelona rehetra izy.
Ny mpianatra sasany dia nitondra olona samihafa teo amin’i Jesoa (Jao. 1:41-42, Jao. 12:20-22) satria resy lahatra izy ireo fa Izy no Mesia. Tsy resy lahatra am-bava fotsiny fa nanao hetsika ny amin’izany finoany izany mihitsy. Saingy raha i Jodasy no asiana resaka, dia tsy hita “tabilao” ny amin’izany izy. Amin’ny ankapobeny ilay izy dia toa zavatra ara-dalàna, tsy mahataitra, toetra samy manana ny azy. Fa rehefa jerena akaiky dia mifono faharatsiana sy aizina rakofan’ny endrika mamy sy maha-te-ho tia.
Araka izany, tety ivelany dia tsy nisy namantaran’ireo mpianatra an’i Jodasy hoe hamadika an’i Jesoa mihitsy. Ny fanginan’i Jodasy teo amin’ny tontolon’ny tantara ambaran’ireo Filazantsara anefa dia midika zavatra lalina. Fa Andriamanitra no mpandahatra ny zavatra rehetra, tahaka ny teny faminaniana izay efa nataony ny amin’izay hamadika an’i Jesoa.
Ireo mpianatra hafa dia niaina tanteraka ny fanarahana an’i Jesoa ary tsy niatakataka sy naneho fiheverana (“impression”) tsara ho an’ny hafa. Nisy tamin’izy ireo rehefa nanao diso dia tsy niezaka nanafina ny otany, ka nitsian’i Jesoa satria mpianatra, ary tsy nanameloka azy Izy. Petera ohatra dia voateny mafy matetika (Mat. 16:23). Tahak’izany koa Jakoba sy Jaona. Tsy niezaka naneho fahatsarana sy fahendrena velively izy ireo. Asa… ny fitokatokanan’i Jodasy ve avonavom-po? Fankamamiana ny zavatry ny tany?
Iza moa ianao?
Ny Tenin’Andriamanitra dia natao hampisaintsaina sy hampandini-tena antsika lalandava. Tsy manome fahalalana fotsiny akory ny Tenin’Andriamanitra fa natao hanova antsika tsirairay sy ny fomba fisaina sy fiainantsika manontolo mihitsy. Andeha ary handini-tena hoe “Iza amin’ireo mpianatr’i Jesoa ary aho?” Ny anarana no samy manana ny azy fa ny toetra sy ny maha-izy azy dia milaza zavatra maro ny amiko sy ny aminao ny Tenin’Andriamanitra.
Sao dia ny zavatry ny tany sy ny filan’ny nofo — izay ara-dalàna matetika — no ironanao be lavitra sy andanianao ny fiainanao, ny fotoananao, ny volanao mihoatra noho ny zava-panahy izay ambony lavitra hoy ny Soratra Masina (Kol. 3:2). Maro mantsy ny Kristiana, na hoe koa ireo milaza ho Kristiana, no voatarika amin’izany fisainana tsy araka an’Andriamanitra izany. Maro ireo manaraka ny rivotra mitsoka eo amin’ny fiarahamonina sy ny kolontsaina fa tsy miaina araka izay andidian’ny Soratra Masina. Hany ka miha-mangatsiaka ny fony, tsy hita eo amin’ny fiainany mihitsy izany firehetam-po (“passion”) ny amin’i Jesoa izany, latsaka ao anaty tsy firaharahiana (“indifférence”) izy, ary ny farany dia miodina amin’i Jesoa sy ny Filazantsara. Entitra ny tenin’ny Tompo tamin’ny fiangonana tany Laodikia (Apo. 3:15-16).
Hitantsika amin’izany fa Jodasy dia anarana na endrika manambara “mpanompo” iray mendrika ety ivelany (“superficiel”), eo imason’ny olona, nefa tsy mahatoky eo anatrehan’Andriamanitra, ary mpamadika ny Filazantsara. Andeha tsy hahompana amin’izao tontolo izao sy ny filany ny fiainantsika manontolo fa hangataka amin’ilay Tompo Tsara isika mba homeny firehetam-po ny amin’ny fanarahana Azy. Ny tsy firaharahiana dia làlana mizotra miadana sy miandalana mankany amin’ny fahapotehana sy fahafatesana foana, tahaka ny niafaran’i Jodasy Iskariota (Mat. 27:3-5, Asa 1:18-20).
